Relacje, sprawozdania
PISARZE KRESOWI cz.V - GRUPA POETYCKA WOŁYŃ
Anna Małgorzata Budzińska
Przedświąteczny nastrój jarmarku na wrocławskim Rynku, ludzie spacerują między stoiskami, wszędzie światełka, muzyka, smakołyki i mało kto z tego tłumu zauważył ważne wydarzenie tuż obok.
Na szczęście ci, których interesował ten temat nie musieli dowiadywać się o nim dopiero z plakatu na drzwiach, wiedzieliśmy wcześniej.
Kiedyś pisałam, że „Wrocław i Lwów to bratnie miasta”. To prawda, ale nie tylko Lwów. Wrocław pamięta i utrwala pamięć wielu miejsc kresowych, pamiętamy skąd przybywali nasi przodkowie.
Staramy się zachować i przekazać młodszym kulturę i sztukę dawnych Kresów Wschodnich.
11-11-2017 Święto Niepodległości we Wrocławiu
Barwy narodowe w oknach Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu
PISARZE KRESOWI CZ.IV – MARIA RODZIEWICZÓWNA
Anna Małgorzata Budzińska
Maria Rodziewiczówna jest mało znana współczesnym pokoleniom. Podobnie jak twórczość Heleny Mniszkówny tak i jej powieści zostały po wojnie objęte zapisem cenzury, zakazano ich publikacji i wycofano z bibliotek.
Nowym władzom nie w smak była tematyka, wstawki religijne i specyficzny patriotyzm lokalny. Cenzura PRL miała charakter prewencyjny, a więc eliminowała niepożądane treści przed ich publikacją w mediach według odgórnych zaleceń rządzącej partii.
Maria Rodziewiczówna
Wspominki - Dotarła do nas smutna wiadomość.
W dniu 25 sierpnia 2017 r. zmarł w Kołomyi nasz wieloletni współpracownik i przyjaciel Mirek (Mirosław Michajłowicz Kołt).
Był człowiekiem spokojnym i pracowitym.
Pracował z nami corocznie na cmentarzu w Kołomyi od samego początku naszej działalności tj. od 2010 roku. Wykonywał każdą pracę, nie unikał żadnego wysiłku fizycznego i był nam bardzo pomocny w każdej sprawie.
Włożył wiele energii i trudu w remont cmentarza kołomyjskiego.
Będzie nam Go bardzo brakowało!
Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie, a światłość wiekuista niuchaj Mu świeci…
żegnaj Przyjacielu!
Zbyszek Saganowski prosi o modlitwę za zmarłego
12 sierpnia 2017 - Radio Lwów
Witam
Zachęcam do posłuchania rozmowy wolontariuszy Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej w redakcji Radia Lwów podczas podróży do Kołomyi.
radiolwow.org/ostatnie-audycje/12.-sierpnia-2017
Serdecznie pozdrawiam
Zbigniew Saganowski
cdn zdjęć po rozwinięciu artykułu
PISARZE KRESOWI- CZ.III – LWÓW OCZAMI KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO I MARCINA SZCZEPAŃSKIEGO
Marcin Szczepański- zdjęcia ze Lwowa
Anna Małgorzata Budzińska- opracowanie
O Lwowie napisano już wiele książek, ale tak jak Makuszyński nie napisał nikt. Dodałam do tego zdjęcia Marcina i tak powstał nasz nietypowy przewodnik o Lwowie- podobny do komiksu o Koziołku Matołku, tylko zamiast rysunków Walentynowicza, mamy zdjęcia Szczepańskiego.
1.2.Lwów, Makuszyński i Marcin
Najpierw jednak parę słów o pisarzu kresowym Kornelu Makuszyńskim, pisarzu, który nade wszystko cenił dobroć.
Budowa pomnika w Kraśniku
NACJONALISTÓW UKRAIŃSKICH NA WOŁYNIU I KRESACH POŁUDNIOWO-WSCHODNICH II RZECZYPOSPOLITEJ W LATACH 1939-1947
Prosimy o wpłaty na budowę pomnika, będzie to akt współtworzenia pomnika z Waszej strony. DZIĘKUJEMY za każdą wpłatę.
Rachunek w PKOBP / przelew krajowy złotowy, konto bankowe: 49 1020 3235 0000 5302 0101 6351
/ przelew z zagranicy dla walut: PL 49 1020 3235 0000 5302 0101 6351
/ kod BIC ( SWIFT ):BPKOPLPW
Siedziba Komitetu – Centrum Kultury i Promocji 23-204 Kraśnik Al. Niepodległości 44 e-mail:wolyn@kultura.krasnik.eu
Zakładamy usytuowanie pomnika w obrębie istniejącego ronda w Kraśniku:RONDO PAMIĘCI OFIAR WOŁYNIA, lub w innej lokalizacji na terenie miasta.
„Do młodych”- Adam Asnyk (fragment)
„Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!„
“Testament” - Feliks Konarski (fragment)
… Lwów mam w pamięci i Wilno pamiętam
I jeszcze jedną tych dwojga siostrzyce;
Ziemię Wołyńską… to też ziemia święta,
Którą zorały wojny błyskawice.
Którą wiekami tratowały wrogi
Gdzie krew płynęła jak woda w Horyniu…
Nigdzie nie znajdziesz tyle polskich mogił
Dzięki Wam, dzięki Waszym wpłatom powstanie pomnik w Kraśniku, pomnik który potrzebny jest wszystkim Polakom.
Jeżeli popieracie nasze przedsięwzięcie to prosimy - przekażcie tego maila Tym, którzy również pozytywnie na niego odpowiedzą.
Celem naszego Komitetu jest zebranie środków finansowych, wybudowanie pomnika i rozwiązanie się.
Od początku do końca działamy tylko i wyłącznie społecznie tzn. bez żadnych wynagrodzeń.
W okolicach Kraśnika leży na polu piękny kamień- otoczak polodowcowy skandynawski Gnejs waży ok. 25 ton.
Kamień ten ma piękną fakturę i jest w kolorze krwisto – wrzosowym, bardzo pasujący do tematu pomnika.
Ma również swoją historię: w czasie wojny Niemcy chcieli zrobić z niego pomnik dla swojego inżyniera,
ale nie wydobyli go, według przekazu świadków czołgi zrywały liny. Wierzę, że czeka właśnie na nas.
Na tę chwilę nie znamy końcowej postaci pomnika, ale napisy na nim muszą odpowiadać prawdzie i zgodnie z nią muszą być nazwane.
Rzeźbę „Golgota Wschodu” wykonał przed laty kolega z naszego Komitetu a w ramach akcji
TVP3, Konsulatu w Łucku i Fundacji Niepodległości „Znicze dla Wołynia”
prowadzimy zbiórki w kościele, szkołach, przy cmentarzach a rzeźba ta uczestniczy z nami. Dlatego wykorzystałem ją do naszej prośby mailowej.
W ramach Komitetu prowadzimy szersze działania: wystawy, prelekcje spotkania z młodzieżą.
Pomnik w Kraśniku powinien stanąć, ponieważ umarli zobowiązują żywych.
Komitet: Czarosław Dębowczyk, dr Ewa Kędra-Załoga, dr Leon Popek, Roman Bubeła, Tomasz Saj, Jarosław Cybulak, Szczepan Ignaczyński.
74 rocznica zagłady wsi Czeski Malin na Wołyniu
7 osobowa delegacja Zarządu i członków Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu przebywała we wsi Novy Malin (Czechy) na zaproszenie Stowarzyszenia Wołyńskich Czechów i ich Przyjaciół.
POECI KRESOWI- cz.II
Anna Małgorzata Budzińska
Wszyscy znamy i cenimy twórczość niektórych pisarzy o rodowodach kresowych. Czytaliśmy Mickiewicza i wiele wiemy o romantyzmie. Czy jednak znany jest dla ogółu kresowy prekursor romantyzmu w Polsce?...
Cenimy bardzo kresowego Słowackiego , Kraszewskiego i Miłosza, jednak o twórcy poematu „Maria” mało kto słyszał…
Czytamy Dołęgę- Mostowicza, Mniszkównę i wielu innych, a Malczewskiego?... – znamy tylko spokrewnionego z nim malarza -Jacka Malczewskiego.
Słuchamy też chętnie Czesława Wydrzyckiego – Niemena, który cudownie wyśpiewał swoją tęsknotę za rodzinnymi stronami na Kresach. Jego piosenki to wysokiej klasy poezja. Czy znamy jednak Antoniego Malczewskiego?...
nad Niemnem
APEL
Wrocław, 29 czerwca 2017 r.
Szanowni Państwo!
Mijają 74 lata od momentu, gdy w niedzielę 11 lipca 1943 r. bandy UPA jednocześnie zaatakowały blisko sto kościołów i wsi, gdzie zebrali się Polacy i dokonali ich masakry. Ginęli księża przy ołtarzach, całe rodziny, niewinne dzieci.
Jednak nie był to pierwszy, ani ostatni dzień krwawych dni Kresów Wschodnich. W latach 1939-1945 w przedwojennych, wschodnich województwach II Rzeczpospolitej zamordowano w okrutny sposób co najmniej 200 tysięcy osób narodowości polskiej.
11 lipca dla nas kresowian, ich dzieci i wnuków jest Dniem Pamięci o Męczeństwie wszystkich Polaków na Kresach w latach 1939 -1947. Jest także naszym zobowiązaniem wobec tych „którzy zginęli z myślą o Tej, która nigdy nie zaginie”.
Dolny i Górny Śląsk, Ziemia Lubuska, Opolszczyzna, Pomorze, Warmia i Mazury dla wielu z nas stały się nowym domem. Jednak pamięć o naszych bliskich wciąż trwa, w naszych domach i rodzinach.
Pamiętając o Nich chcemy prosić o podjęcie działań i włączenie sygnałów alarmowych na jedną minutę w Waszych miejscowościach we wtorek 11 lipca o godz.12.00.
Prosimy o pamięć w każdej parafii katolickiej symbolicznie uruchamiając dzwony. Zwracamy się do Was: księża proboszczowie i sołtysi wsi, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci o upamiętnienie tych, dla których Rzeczpospolita była dobrem najwyższym.
Przekazujcie. Pamiętajcie.
Środowisko Wrocławskie 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej - prof. Henryk Słowiński
Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej Wrocław - Jerzy Rudnicki
Paweł Becela - historyk Ziemi Żmigrodzkiej, TMKK
400 Lecie przybycia Holendrów do Rzeczypospolitej
Kresy to był tygiel narodów..Stowarzyszenie BugHolendry obchodziło niedawno uroczystości 400 lecia przybycia do Rzeczpospolitej.
Polecam film przygotowany przez Thorstena Kuehle i Edwarda Buttowa.
Może trochę szkoda ,że w czasach dziwnych nikt nie zainteresował się nagłośnieniem tematu Holendrów nadbużańskich i ich fenomenu.Całemu BugHolendry sto lat dalszej historii
Jerzy Rudnicki
Poniżej korespondencja od przyjaciół z BugHolendry:
Witam Jurek
Oto niektóre filmy z naszego 400 lat obchody na Bugu na Wołyniu.
Hallo Jurek,
hoffen, Dir geht es gut.
Hier einige Filme von unserer 400 Jahrfeier am Bug in Wolhynien.
https://www.youtube.com/watch?v=1DvNGN45edk&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?v=JlRL7Tk5kCU&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?v=OsY2M1H1pY0&feature=youtu.be
http://www.bugholendry.de/html/ProjekteVeranstaltung/Bugreise 2017/Dank an Alle.pdf
http://brpp.by/news/400-letie-poseleniya-na-reke-bug.html
Pozdrawiam
Mileggo Weekendu,
Torsten
Bugholendry e.V.
www.bugholendry.de
Wspominki - Zbigniew Berling zasnął snem sprawiedliwych !
W dniu 9 czerwca 2017 r. przeszedł w krainę wieczności Pan Zbigniew Berling – wieloletni działacz i prezes Oddziału Miłośników Kołomyi "Pokucie" we Wrocławiu, aż do jego rozwiązania w 2016 roku.
Człowiek, który sercem i myślami angażował się na rzecz pomocy rodzinnej ziemi wielu Dolnoślązaków – Pokuciu, a w szczególności Kołomyi i Kołomyjanom.
70 lat Madonny znad Seretu na Dolnym Śląsku 11 czerwca 1947 - 11 czerwca 2017
Zwracamy się z apelem i serdecznie zapraszamy do składania kwiatów i wieńców w niedzielę, 11 czerwca 2017 r. pod figurą Najświętszej Marii Panny na żmigrodzkim rynku.
Przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej złożą kwiaty o godz.12.00.
Bogactwo dolnośląskiej ziemi to nie tylko zabytki trwałe, wrosłe w nią od setek lat. Jej bogactwem są też relikwie polskiej ziemi, które przybyły do nas z daleka, znad Dniestru i Seretu, Wili i Niemna, Horynia i Słuczy...
Kresowa Majówka w Barkowie 3 maja 2017r.
Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej w dniu Święta Narodowego Konstytucji 3 Maja w ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Roku Królowej Korony Polskiej po raz kolejny podjęło się współorganizacji uroczystości przy obrazie Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej w Barkowie, w parafii św. Marcina. Oprócz TMKK organizatorami byli Parafia św. Marcina w Barkowie wraz z Urzędem Gminy Żmigród.
Prezentacja filmu „Żołnierz Niezłomny Kościoła” - 14-05-2017 r. we Wrocławiu
Film „Żołnierz Niezłomny Kościoła” stanowi dla Joanny Hajdasz istotny zapis świadectwa męczeństwa dla ojczyzny - pokazuje on, co tak naprawdę przeszedł abp Baraniak w więzieniu, i jak ogromne znaczenie miało to dla Kościoła w Polsce i dla całego kraju
Pełnometrażowy dokument „Żołnierz Niezłomny Kościoła”, to zapis rozmów z ostatnimi żyjącymi świadkami życia abp. Baraniaka – m.in. z siostrami elżbietankami pracującymi w Pałacu Arcybiskupim za jego czasów czy dr Małgorzatą Kuleszą-Kiczką z Warszawy, która opiekowała się w 1977 r. umierającym metropolitą poznańskim.
W filmie swoje świadectwo o nim dają też abp Marek Jędraszewski, który w 2009 r., pierwszy opublikował materiały z archiwów IPN na temat prześladowania abp. Baraniaka, kard. Zenona Grocholewskiego i kard. Stanisława Dziwisza, o. Jerzego Tomzińskiego i.in.
Zdjęcia do filmu powstały w Poznaniu, w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, na Jasnej Górze, w Oświęcimiu, Krakowie oraz w Rzymie, gdzie studiował przyszły metropolita poznański. Hajdasz z kamerą była również w Budapeszcie, gdzie szukała informacji o losach prymasa Josefa Mindszenty’ego, oraz w Pradze, by poznać historię prymasa Josefa Berana.
Po projekcji filmu będą zbierane podpisy pod listami otwartymi do prezydenta Andrzeja Dudy o pośmiertne odznaczenie abp. Baraniaka oraz do abp. Gądeckiego – o rozpoczęcie jego procesu beatyfikacyjnego.
Film powstał ze środków własnych. Został opublikowany w formie książki z DVD.
w sali nr 4 parafii św. Augustyna we Wrocławiu ul. Sudecka 90,
a po niej możliwość zadawania pytań i rozmowy z reżyserką Jolantą Hajdasz,
i możliwość zakupienia książki z filmem i dedykacją autorki.
PISARZE KRESOWI - ADAM MICKIEWICZ
Anna Małgorzata Budzińska
Zamierzam napisać cykl artykułów o pisarzach z Kresów. Jakże więc nie zacząć od naszego wielkiego wieszcza- Adama Mickiewicza!?
Powiecie zapewne:
-Mickiewicz? Nuuuda! Znamy to ze szkoły, dosyć.
No nie wiem... Mnie też się tak wydawało zanim nie poszłam w pewne magiczne miejsce we Wrocławiu. Ale, że jest ono magiczne i warte polecenia dowiedziałam się dopiero po wizycie tam.
Na początku, przyznam, też nie sadziłam, że rękopis „Pana Tadeusza” może tak zainteresować i tak zainspirować do zorganizowania wielkiej wystawy.
Tak, mówię o Muzeum „Pana Tadeusza” we wrocławskim Rynku.
W hołdzie Królowej Korony Polskiej - 3 maja 2017
Parafia św Marcina w Barkowie wraz Towarzystwem Miłośników Kultury Kresowej i Urzędem Gminy Żmigród serdecznie zapraszają w środę 3 Maja na godz.12.45 na Gminne Obchody Święta Konstytucji 3 Maja i Królowej Korony Polskiej.
Już po raz siódmy przed wizerunkiem NMP. Królowej Korony Polskiej spotkają się mieszkańcy gminy Żmigród, rozrzuceni po całej Polsce kresowianie, przedstawiciele Straży Granicznej i dolnośląskie władze samorządowe.
19 marca 2017 - Wernisaż prac Tetiany Kijak pt. „Malarstwo i Petrykiwka”
Andrzej Patuszyński
19 marca 2017 roku w Duszpasterskim Ośrodku Ukraińskiej Grekokatolickiej Cerkwi we Wrocławiu "Świetlica", przy ul. Łaciarskiej 32 we Wrocławiu, odbył się wernisaż prac Tetiany Kijak pt. „Malarstwo i Petrykiwka”, który stał się okazją do spotkania wielbicieli sztuki, znajomych i przyjaciół artystki.
Wystawę uświetnili swoją obecnością goście specjalni: Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Włodzimierz Juszczak, Ordynariusz Eparchii Wrocławsko-Gdańskiej; ksiądz Eugeniusz z Cerkwi Grekokatolickiej; Igor Salamon, przewodniczący Wrocławskiego Oddziału Związku Ukraińców Polskich; Andrzej Patuszyński, Sekretarz Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej; Adam Bartold, prezes Klubu Turystów OLWIZ.
Walne zgromadzenie TMKK Wrocław
Z regulaminem Zgromadzenia można się zapoznać po rozwinięciu tego artykułu
Poszukiwana rodzina - Ułan MOLIŃSKI PIOTR
Szanowni Państwo.
Poszukuję krewnych żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, poległego 27 czerwca 1944 roku nad rzeką Chenti we Włoszech w imię Wolności i Niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej. Do dnia dzisiejszego nikt z jego rodziny nie zgłosił się po pozostawiony po nim depozyt. Oznacza to, że prawdopodobnie nikt z rodziny nie dowiedział się o jego żołnierskiej śmierci.
Dane poległego żołnierza:
Ułan MOLIŃSKI PIOTR ur. 16 lutego 1918 r. w Suchowoli pow. Brody, syn Józefa i Anny, 1 Pułk Ułanów Krechowieckich, 2 Brygada Pancerna, II Korpus Polski.
Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto we Włoszech.
Na portalu Podkamień Na Podolu na liście zamordowanych przez nacjonalistów ukraińskich znajdują się pasujące nazwiska:
MOLIŃSKI JÓZEF z Sośniny, zamordowany w Suchowoli (może to ojciec Piotra?)
Zamordowani w Czernicy:
10.MOLIŃSKA ANNA z domu Bahaj z Czernicy wdowa po zmarłym Józefie, zamordowana 24.09.1944 r., ur. 03.01.1894 r. (2) (czy to matka Piotra?)
11.MOLIŃSKA JÓZEFA z Czernicy córka Józefa i Anny Bahaj, zamordowana 24.09.1944 r., ur. 17.07.1930 r. (2) (siostra?)
12.MOLIŃSKI JULIAN syn Józefa i Anny Bahaj z Czernicy, zamordowany 24.09.1944 r., ur. 7.12.1927 r. (2) (brat?)
Mam nadzieje, że z Państwa pomocą uda się ustalić i odszukać żyjących krewnych śp. ułana Molińskiego Piotra. Więcej szczegółów o w/w i depozycie chętnie przekażę zainteresowanym.
Z poważaniem, Roman Domaszewicz - mail: roman2004@vp.pl
KRESOWE DROGI – Z OSZMIANY PRZEZ WSCHOWĄ DO WROCŁAWIA- GET STANKIEWICZ
Anna Małgorzata Budzińska
Do niedawna Oszmiana kojarzyła mi się jedynie z moralizatorskim wierszem Mickiewicza o przyjaźni:
„Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie;
Ostatni znam jej przykład w oszmiańskim powiecie….”
Teraz poszerzyłam tę wiedzę i odkryłam oszmiańskie korzenie naszego wrocławskiego artysty Eugeniusza- Geta Stankiewicza. Był on grafikiem, ilustratorem, plakacistą i malarzem. Zajmował się również scenografią, projektowaniem lalek teatralnych, typografią. Wykonywał medale, kameralne rzeźby, szyldy.
To właśnie w Oszmianie 14 mają 1942 roku urodził się mały Eugeniusz- Geniu, później nazywany Getas, Get.
Oszmiana 1943 Eugeniusz z mamą Anną Stankiewicz
Moje Kresy - Łosiacz
Wspomnienia są fragmentem książki jaka ukazała się w 2016 roku pn. „Moje Kresy”. Autorem zdjęć i ksiązki jest Eugeniusz Szewczuk – Przewodniczący Koła Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej w Brzegu.
Tel. do autora 607 565 427.
Zdjęcie : przed kościołem św. Antoniego w Łosiaczu
Łosiacz na Podolu w powiecie borszczowskim, województwa tarnopolskiego.
Systematycznie od kilku lat odwiedzam to miejsce. Tu poznałem wielu wspaniałych ludzi. Godzinami słucham opowiadań o ich życiu w tej części dawnych naszych ziem. Pozostało ich niewielu, sami staruszkowie – Polacy z krwi i kości.
Wrośli w tą społeczność od dawna. Najgorzej było w 1945 roku, gdy większość mieszkańców tej pięknej wsi zmuszona była opuścić rodzinne strony. Autorka tych wspomnień wyjechała na Zachód razem z rodzicami. Tamci pozostali…