OCALAMY
Przemysław Mandela
IPN Oddział we Wrocławiu
Czym jest projekt „Ocalamy” i jakie są jego cele?
Celem wieloletniego projektu OCALAMY, realizowanego przez Wojewodę Dolnośląskiego przy współpracy z Biurem Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, jest odnalezienie oraz oznakowanie specjalnym znakiem graficznym grobów osób czynnie zaangażowanych w walkę o niepodległość i jej utrzymanie na przełomie pierwszej i drugiej dekady ubiegłego wieku.
Intencją jest również zabezpieczenie grobów przed ewentualną likwidacją przy współpracy z cmentarzami komunalnymi i parafialnymi.
IPN Oddział we Wrocławiu
Czym jest projekt „Ocalamy” i jakie są jego cele?
Celem wieloletniego projektu OCALAMY, realizowanego przez Wojewodę Dolnośląskiego przy współpracy z Biurem Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, jest odnalezienie oraz oznakowanie specjalnym znakiem graficznym grobów osób czynnie zaangażowanych w walkę o niepodległość i jej utrzymanie na przełomie pierwszej i drugiej dekady ubiegłego wieku.
Intencją jest również zabezpieczenie grobów przed ewentualną likwidacją przy współpracy z cmentarzami komunalnymi i parafialnymi.
Bardzo istotnym elementem planowanych działań będzie nawiązanie głębokiej współpracy ze społecznościami lokalnymi, dysponującymi odpowiednią wiedzą i rozeznaniem w terenie.
Duża grupa osób zaangażowanych w walkę o niepodległość Polski spoczywających w mogiłach na terenie Dolnego Śląska ze względu na minione realia państwa polskiego zdominowanego przez ideologię komunistyczną, nie mogła za swojego życia eksponować chlubnej przeszłości. Takie informacje nie znajdowały też często miejsca na ich grobach.
Jak pokazują wyniki badań Narodowego Centrum Kultury z 2017 roku, zdaniem Polaków dbanie o groby osób biorących udział w walkach o niepodległość jest, obok rekonstrukcji historycznej, najważniejszym sposobem obchodzenia Święta Niepodległości.
Projekt w założeniu ma wzmocnić więzi międzypokoleniowe i ugruntować poczucie tożsamości mieszkańców dopiero tworzących polskie dziedzictwo regionu. Jego istotnym zadaniem jest również przywrócenie w świadomości lokalnej zapomnianych bohaterów oraz rozbudzenie zainteresowania historią najnowszą Polski.
Setna rocznica odzyskania niepodległości stanowi doskonałą okazję dla tego typu działań, stanowiących symboliczne uhonorowanie ludzi, których zasługi nie są znane poza wąskim gronem rodzinnym bądź lokalnej społeczności.
W następnych latach planowane jest rozszerzenie akcji także na osoby zaangażowane w wydarzenia drugiej wojny światowej i opór przeciwko dominacji komunistycznej w Polsce do końca lat 80-tych XX wieku.
Projekt w całości finansowany jest ze środków Wojewody Dolnośląskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
Towarzyszyć będzie mu szeroka kampania społeczna i medialna, ukierunkowana na podkreślenie konieczności pielęgnowania więzi międzypokoleniowych.
Jak zgłosić postać do uhonorowania w ramach projektu „Ocalamy”?
Aby zgłosić grób do oznaczenia specjalnym znakiem graficznym należy wypełnić formularz dostępny na stronie www.ocalamy.pl, w którym należy podać informacje biograficzne osoby zgłaszanej oraz dokładne miejsce pochówku.
W miarę możliwości można dołączyć również skany dokumentów oraz zdjęć potwierdzających udział i zaangażowanie w walkach o niepodległość, lecz nie jest to niezbędny warunek przyjęcia zgłoszenia.
W przypadku chęci zgłoszenia więcej niż jednej osoby, dla każdego potrzebne jest wypełnienie osobnego formularza. Formularz należy następnie przesłać za pośrednictwem poczty elektronicznej lub listownie na jeden z podanych poniżej adresów:
Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu
Biuro Wojewody
Piotr Piss
Plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
Adres mailowy: ocalamy@duw.pl
lub
Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu
Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa
Przemysław Mandela
ul. Długosza 48
51-162 Wrocław
Adres mailowy: przemyslaw.mandela@ipn.gov.pl
Ochrona grobów w ramach projektu „Ocalamy”
Projekt „Ocalamy” skupia się przede wszystkim na symbolicznym upamiętnieniu i uhonorowaniu osób zasłużonych w walce o niepodległość i nie przewiduje on zapewnienia ochrony czy możliwości ubiegania się o dofinansowanie na rzecz prac renowacyjnych czy remontowych.
Te zapewnia dopiero wpis do ewidencji Grobów weteranów walki o Wolność i Niepodległość Polski, według kryteriów określonych w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Wniosek o wpis do ewidencji jest zazwyczaj naturalną kontynuacją działań po zgłoszeniu grobu do oznaczenia w ramach projektu „Ocalamy”. Niemniej może też funkcjonować całkowicie niezależnie, w zależności od preferencji rodzin i krewnych w tym zakresie.
Sprawę wniosków prowadzi Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Ewidencja obejmuje groby weteranów walk o niepodległość znajdujące się na terytorium Polski, a także poza jej granicami.
Wpis do ewidencji może być dokonany na wniosek osoby fizycznej, fundacji, stowarzyszenia, kościoła lub związku wyznaniowego, innej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Wnioski dotyczące wpisu do ewidencji grobów weteranów walk o niepodległość położonych poza granicami Polski składają Konsulowie RP.
Można je składać listownie bądź osobiście w Biurze Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Centrali IPN w Warszawie lub w Oddziałowych Biurach Upamiętniania Walk i Męczeństwa. Druki wniosków dostępne są na stronie: ipn.gov.pl w zakładce „upamiętnianie”.
Dotychczas uhonorowani w ramach projektu „Ocalamy”
Do końca września 2019 roku na terenie całego Dolnego Śląska udało się oznaczyć specjalnym insygnium ponad 50 grobów osób zasłużonych w walce o niepodległość, głównie żołnierzy Legionów Polskich, weteranów wojny polsko-bolszewickiej, Kampanii 1939 roku czy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Ich sylwetki wraz z lokalizacją miejsc spoczynku znajdują się na stronie www.ocalamy.pl w zakładce „ocaleni”.
Duża grupa osób zaangażowanych w walkę o niepodległość Polski spoczywających w mogiłach na terenie Dolnego Śląska ze względu na minione realia państwa polskiego zdominowanego przez ideologię komunistyczną, nie mogła za swojego życia eksponować chlubnej przeszłości. Takie informacje nie znajdowały też często miejsca na ich grobach.
Jak pokazują wyniki badań Narodowego Centrum Kultury z 2017 roku, zdaniem Polaków dbanie o groby osób biorących udział w walkach o niepodległość jest, obok rekonstrukcji historycznej, najważniejszym sposobem obchodzenia Święta Niepodległości.
Projekt w założeniu ma wzmocnić więzi międzypokoleniowe i ugruntować poczucie tożsamości mieszkańców dopiero tworzących polskie dziedzictwo regionu. Jego istotnym zadaniem jest również przywrócenie w świadomości lokalnej zapomnianych bohaterów oraz rozbudzenie zainteresowania historią najnowszą Polski.
Setna rocznica odzyskania niepodległości stanowi doskonałą okazję dla tego typu działań, stanowiących symboliczne uhonorowanie ludzi, których zasługi nie są znane poza wąskim gronem rodzinnym bądź lokalnej społeczności.
W następnych latach planowane jest rozszerzenie akcji także na osoby zaangażowane w wydarzenia drugiej wojny światowej i opór przeciwko dominacji komunistycznej w Polsce do końca lat 80-tych XX wieku.
Projekt w całości finansowany jest ze środków Wojewody Dolnośląskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
Towarzyszyć będzie mu szeroka kampania społeczna i medialna, ukierunkowana na podkreślenie konieczności pielęgnowania więzi międzypokoleniowych.
Jak zgłosić postać do uhonorowania w ramach projektu „Ocalamy”?
Aby zgłosić grób do oznaczenia specjalnym znakiem graficznym należy wypełnić formularz dostępny na stronie www.ocalamy.pl, w którym należy podać informacje biograficzne osoby zgłaszanej oraz dokładne miejsce pochówku.
W miarę możliwości można dołączyć również skany dokumentów oraz zdjęć potwierdzających udział i zaangażowanie w walkach o niepodległość, lecz nie jest to niezbędny warunek przyjęcia zgłoszenia.
W przypadku chęci zgłoszenia więcej niż jednej osoby, dla każdego potrzebne jest wypełnienie osobnego formularza. Formularz należy następnie przesłać za pośrednictwem poczty elektronicznej lub listownie na jeden z podanych poniżej adresów:
Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu
Biuro Wojewody
Piotr Piss
Plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
Adres mailowy: ocalamy@duw.pl
lub
Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu
Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa
Przemysław Mandela
ul. Długosza 48
51-162 Wrocław
Adres mailowy: przemyslaw.mandela@ipn.gov.pl
Ochrona grobów w ramach projektu „Ocalamy”
Projekt „Ocalamy” skupia się przede wszystkim na symbolicznym upamiętnieniu i uhonorowaniu osób zasłużonych w walce o niepodległość i nie przewiduje on zapewnienia ochrony czy możliwości ubiegania się o dofinansowanie na rzecz prac renowacyjnych czy remontowych.
Te zapewnia dopiero wpis do ewidencji Grobów weteranów walki o Wolność i Niepodległość Polski, według kryteriów określonych w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Wniosek o wpis do ewidencji jest zazwyczaj naturalną kontynuacją działań po zgłoszeniu grobu do oznaczenia w ramach projektu „Ocalamy”. Niemniej może też funkcjonować całkowicie niezależnie, w zależności od preferencji rodzin i krewnych w tym zakresie.
Sprawę wniosków prowadzi Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Ewidencja obejmuje groby weteranów walk o niepodległość znajdujące się na terytorium Polski, a także poza jej granicami.
Wpis do ewidencji może być dokonany na wniosek osoby fizycznej, fundacji, stowarzyszenia, kościoła lub związku wyznaniowego, innej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Wnioski dotyczące wpisu do ewidencji grobów weteranów walk o niepodległość położonych poza granicami Polski składają Konsulowie RP.
Można je składać listownie bądź osobiście w Biurze Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Centrali IPN w Warszawie lub w Oddziałowych Biurach Upamiętniania Walk i Męczeństwa. Druki wniosków dostępne są na stronie: ipn.gov.pl w zakładce „upamiętnianie”.
Dotychczas uhonorowani w ramach projektu „Ocalamy”
Do końca września 2019 roku na terenie całego Dolnego Śląska udało się oznaczyć specjalnym insygnium ponad 50 grobów osób zasłużonych w walce o niepodległość, głównie żołnierzy Legionów Polskich, weteranów wojny polsko-bolszewickiej, Kampanii 1939 roku czy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Ich sylwetki wraz z lokalizacją miejsc spoczynku znajdują się na stronie www.ocalamy.pl w zakładce „ocaleni”.
Artykuł przeczytano 1166 razy