Następna szkoła – PSKOWSKA była silnie związana z Nowogrodem jednak w XVI w. usamodzielniła się. Ikony tej szkoły wyróżniają się niesymetryczną, dynamiczną kompozycją charakterystyczną gamą barwną – z dominacją ciemnej zieleni i różnych czerwieni oraz złotym lub żółtym tłem.


Kolory ikon pskowskich mają szczególną intensywność. Możliwości i gradacja danego koloru odpowiadają zawsze natężeniu emocji związanych z reprezentowanym tematem ikony.

Trzeba też zauważyć, że charakterystyczny koloryt ikon pskowskich był spowodowany też tym, że malarze używali głównie kolorów pochodzenia lokalnego.

Miało to związek ze składnikami mineralnymi używanymi do farb, tam występującymi - i tak złoty pigment będący barwnikiem żółtym, zmieszany z innym barwnikiem nadawał mu błysk i poświatę lustrzaną, co tworzyło prawdziwie niepowtarzalną paletę pskowską, czego niestety nie za bardzo można zobaczyć na reprodukcjach.

Przedstawiam jeszcze jedną ikonę z prorokiem Eliaszem- tym razem jego wniebowzięcie w ognistym rydwanie. Charakteryzuje się ona spontanicznością i naiwnością przedstawienia, która wyraża wielka ideę teologiczną w języku jasnym i prostym.

Jednak wartość artystyczna dzieła opiera się nie tyle na duchowej charakterystyce, co na żywości języka figuratywnego, linii i kolorów kompozycji.

Cała scena jest pełna ruchu.


W XIV wieku, kiedy to przypada powstanie SZKOŁY MOSKIEWSKIEJ.

Moskwa była niewiele znaczącym grodem. Szkoła kształtowała się pod wpływem Włodzimierza, gdzie rezydował Wielki Książe oraz dwór metropolity.

Metropolita Piotr przeniósł swą siedzibę w roku 1326 z Włodzimierza do Moskwy.

Pod koniec XV wieku Moskwa grała już coraz większą rolę w życiu politycznym Europy. Uważając się za spadkobierczynię Imperium Bizantyjskiego wdrażała ideę : „Moskwa- Trzeci Rzym”(upadł Konstantynopol).

W 1547 roku książę Iwan IV kazał się wynieść do godności cara według świętego ceremoniału imperatorów bizntyjskich. Rozwojowi politycznemu Moskwy towarzyszył niespotykany dotąd rozwój sztuki. Metropolicie Theognostowi przypisuje się działalność przybliżającą sztukę Bizantyjską do Moskwy.

Pochodził on z Konstantynopola i według kronik to on zaprosił malarzy bizantyjskich do ozdobienia freskami katedrę Kremla.

Tutaj również przez jakiś czas tworzył Teofan Grek. Wykształciło się tam wielu lokalnych pisarzy ikon. W szkole moskiewskiej mieszało się wiele nurtów i wpływów artystycznych. Ikony tej szkoły cechuje ciemny koloryt, który nadaje im cechy archaiczności i napięcia.

Najwybitniejszym przedstawicielem moskiewskiej szkoły pisania ikon jest Andriej Rublow.

Choć zna go i podziwia cały świat, to jednak jego życie okrywa tajemnica.

Nie znamy ani jego nazwiska rodowego, ani imienia, które nadano mu na chrzcie. Andrei to jego imię zakonne, a Rublow to przydomek. Nie znamy daty jego urodzin.

Współczesne badania pozwalają sądzić, iż wczesny okres życia św. Andrzej spędził w Bizancjum lub Bułgarii, gdzie poznał sztukę pisania ikon. Początkowo wzorował się na malarstwie Theophanesa Greka, prawdopodobne jest też, że był jego uczniem.

Potem, w Moskwie wspólnie z nim i Prochorem z Gorodca w 1405 r. pracował nad ikonami do soboru Zwiastowania Matki Bożej na Kremlu.

Nie wiadomo gdzie św. Andrzej złożył śluby zakonne. Był mnichem w klasztorze Troicko Siergiejewskim pod Moskwą,

Doceniony już za życia Andrzej Rublow wraz ze swym uczniem Danielem Czarnym pracował w wielu miejscach.
według jednych badaczy w 1411, wg innych w 1422 roku.

Niebiańska harmonia, do której wzdycha cała ludzkość jest uchwycona w tej słynnej ikonie Rublowa.

Nie jest znana dokładna data śmierci Rublowa. W przybliżeniu można za nią uznać rok 1430 a nastąpiła ona w Moskwie.

Pamięć św. Andrzeja, żywa w XVI-XVII w., przygasła w następnych dwóch stuleciach.

Dopiero wiek XX przywrócił jego imieniu dawny blask i sławę. Uważany jest za najwybitniejszego przedstawiciela moskiewskiej szkoły malarstwa ikonowego.

Został kanonizowany przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną w 1988 r. Czczony i znany jest głównie w słowiańskim obszarze kulturowym.


W porównaniu z malarstwem wcześniejszym prace Rublowa odznaczają się żywymi, jasnymi barwami, miękkością form i harmonijnym spokojem. W wielopostaciowych ikonach istnieją pomiędzy postaciami wyraźne związki.

ciąg dalszy nastąpi