Na wernisażu, wystawy czasowej zatytułowanej „Z paszportem w nieznane …” przybyłych Gości serdecznie przywitał dyrektor Muzeum Papiernictwa w Dusznikach dr hab. Maciej Szymczyk, który nie krył wzruszenia z faktu, że może zaprezentować gotowe dzieło.

Podziękował szerokiemu gronu współpracowników, aby następnie przejść do opowieści o jej powstaniu. [...] to właśnie jest przez prywatnego kolekcjonera, który nas zaraził zainteresowaniem wobec paszportów i dzięki im właśnie i jemu, dzięki jego pasji, także staliśmy się w pewnym momencie instytucją, która te obiekty gromadzi [...] - mówił dyrektor Maciej Szymczyk.

Wystawa składa się z trzech części, które mogłyby stanowić całkowicie odrębne wystawy. Jednak w jedną całość spaja je wątek paszportów ze zbiorów muzeum, które pochodzą z kolekcji prywatnego kolekcjonera, przekazanych w darze dusznickiemu muzeum. Kolekcja ta liczy około 350 wyjątkowych obiektów muzealnych, a w jej skład wchodzą paszporty, dokumenty podróży, także wiele dowodów osobistych, imiennych zaświadczeń, kart pobytu, przepustek, tymczasowych legitymacji tożsamości oraz dokumentów repatriacyjnych.

Podczas wernisażu głos zabrali:

Przemysław Kuklis – burmistrz miasta Duszniki-Zdrój, który w imieniu własnym przywitał Gości, w tym Macieja Szymczyka, którego przedstawił jako głównego twórcę życia kulturalnego miasta Duszniki-Zdrój oraz serdecznie podziękował za przygotowaną wystawę […] jesteśmy po raz kolejny na wernisażu w ostatnim czasie i osób biorących udział jest coraz więcej […] – mówił burmistrz.

Michał Cisakowski, członek zarządu Powiatu Kłodzkiego mówił jak ważną funkcję kulturalną spełnia w regionie Muzeum Papiernictwa.

Monika Olbryś, kierowniczka Wydziału Biura Marketingu i Komunikacji Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie, mówiła o paszportach, […] reprezentując PWPW możemy państwu zagwarantować, że ta firma z ponad stuletnią tradycją gwarantuje wszystkim Polakom bezpieczeństwo, a także bardzo, bardzo dobrą jakość tego produktu. Paszport, to nie tylko dokument, nasz paszport to dane, także czasami klucz do wolności, także historia, trzeba dostrzegać ją, która w tym paszporcie jest […] - mówiła pani Monika.

dr hab. Wojciech Kucharski, zastępca dyrektora ds. naukowych Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” powiedział, że […] dla nas ta wystawa jest bardzo bliska, ponieważ dotyczy historii, która w istocie jest kluczowym elementem, tym czym zajmuje się nasza instytucja. Z bólem serca, po pierwsze opowiada o wyrastaniu, o tym co wydarzyło się po drugiej wojnie światowej. Ludzie którzy przyjechali w czterdziestym piątym roku i później poszli z paszportem, dokumentem, które ich weryfikowały. Tworzyli Dolny Śląsk na nowo, to jest istotny element naszej dzisiejszej wystawy. Z drugiej strony paszport to symbol kluczowego prawa człowieka, wolności podróżowania. Myślę, że przez to, że będziemy oglądać te dokumenty, to także zauważymy ważny wątek historyczny, w którym funkcjonowali ci ludzie, którzy otrzymywali dokumenty […].

dr Katarzyna Uczkiewicz, rzecznik prasowy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu odczytała list z podziękowaniem dla zespołu muzeum za zrealizowaną wystawę, napisany przez dr Łukasza Kamińskiego, dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich do dr hab. Macieja Szymczyka, dyrektora Muzeum Papiernictwa.

Adam Łącki, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Kłodzkiej, podczas wernisażu prezentował zebranym filmiki o tematyce powojennego i współczesnego życia na Ziemi Kłodzkiej.

Ponadto, prelegentami podczas wernisażu byli:

dr Marek Szajda, główny specjalista w Dziale Naukowym Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” z Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, który w prelekcji pt. „Osadnicy w drodze w nieznane” analizował sytuację ludności w Polsce, wynikającą z zakończenia II wojny światowej – w tym roku mija 80 lat od jej zakończenia. Mówił, że osadnictwo obywateli polskich na ziemiach zachodnich i północnych nie było jedynie prostym rezultatem rozgromienia Niemiec hitlerowskich przez armię koalicji antyhitlerowskiej. Omówił problemy związane z przemieszczaniem osadników na nowe tereny, nie pomijając kwestii związanych z dokumentami podróży.

Jacek Barwicki z Centrum Szkoleń i Ekspertyz Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie, przedstawił historię polskiego paszportu, którego wytwarzanie od okresu międzywojennego ściśle związane jest z PWPW. Podkreślił, że liczba przypadków naruszenia bezpieczeństwa dokumentów publicznych stale rośnie. Co roku odnotowuje się kilkadziesiąt tysięcy przestępstw związanych z podrabianiem dokumentów lub z wykorzystywaniem replik tych dokumentów (w tym tzw. dokumentów kolekcjonerskich). Z użyciem podrobionych, przerobionych czy wręcz fikcyjnych dokumentów popełniane są przestępstwa, polegające chociażby na wyłudzeniu kredytu czy pożyczki, otwarciu rachunku bankowego, prowadzeniu działalności gospodarczej na podstawie nieprawdziwych danych. Mówił, aby sprawnie zwalczać tego rodzaju przestępczość PWPW S.A. zajmuje się zabezpieczeniem dokumentów i szeroko pojętą pracą nad dokumentami zabezpieczonymi oraz przedstawił zabezpieczenia w polskim paszporcie biometrycznym. Był też pokaz technik weryfikacji paszportów wykonany przez pracowników PWPW S.A.

Projekt ekspozycji został zrealizowany we współpracy z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich i Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” z Wrocławia oraz Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych S.A. z Warszawy.




Wystawa powstała ze zbiorów: Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdrój, Muzeum Kultury Ludowej Podgórza Sudeckiego w Kudowie-Zdrój, Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A., Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” z Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, Fundacji Techniki Militarnej i Górskiej „Szarotka” z siedzibą w Bytomiu, Wytwórni Filmów Oświatowych oraz osób prywatnych.

ZAPRASZAMY DO GALERII ZDJĘĆ - PO NACIŚNIĘCIU WYBRANEGO ZDJĘCIA ROZWINIE SIĘ ONO W PEŁNEJ POSTACI



Tekst i zdjęcia Andrzej Powidzki
Wrocław, 4 kwietnia 2025 r.