85. rocznica napaści Związku Radzieckiego na Polskę - Dzień Sybiraka.
PAMIĘTAMY!
17 września 1939 roku jest symboliczną datą zadania Polsce „ciosu w plecy”, który był wynikiem tajnego antypolskiego porozumienia między III Rzeszą i Związkiem Radzieckim z dnia 23 sierpnia 1939 roku, nazywanego paktem Ribbentrop – Mołotow, który był ostateczną zapowiedzią wybuchu II wojny światowej. Ustalenia zawarte w tajnym protokole do paktu przewidywały wspólną agresję na Rzeczpospolitą, zajęcie i podział terytorium oraz faktyczną likwidację państwa polskiego.
1 września 1939 roku, to antypolskie porozumienie umożliwiło i ułatwiło Hitlerowi, zaplanowany atak na Polskę. Dla obu stron był to wstęp do realizacji ich długotrwałych celów: dla Hitlera – budowy przestrzeni życiowej na wschodzie, a dla Stalina – realizacji nadrzędnego celu komunistycznej ideologii, czyli rozprzestrzenienia rewolucji bolszewickiej na cały świat.
17 września, w rocznicę agresji radzieckiej na Polskę w 1939 roku, obchodzony jest w Polsce Dzień Sybiraka, ustanowiony uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 2013 roku. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię, inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tych, którzy tam zginęli, tych, którym udało się powrócić do Ojczyzny, tych, którzy osiedli w różnych częściach świata, oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania gdzie kultywowali polskość. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia 17 września – rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 roku – Dniem Sybiraka” – głosi uchwała Sejmu RP.
Tego dnia w całej Polsce przypominane są tragiczne losy tysięcy Polaków, którzy w wyniku radzieckiego najazdu na wschodnie ziemie Rzeczpospolitej Polski znaleźli się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Obchody Dnia Sybiraka i rocznicy radzieckiej agresji na nasz kraj służą zachowaniu w pamięci społecznej i świadomości kolejnych pokoleń Polaków tragedii i tułaczego losu mieszkańców naszych Kresów Wschodnich.
***
We wtorek, 17 września 2024 roku we Wrocławiu odbyły się uroczyste obchody upamiętniające 85. rocznicę napaści Związku Radzieckiego na Polskę oraz Światowego Dnia Sybiraka. Uroczystość o charakterze patriotyczno-religijnym rozpoczęła się w rzymskokatolickim kościele parafialnym pod wezwaniem św. Bonifacego i zakończyła przed pomnikiem Zesłańcom Sybiru, obiektach usytuowanych w pobliżu siebie przy placu ks. Stanisława Staszica i placu Strzeleckim.
Tradycyjnie, od ponad 20 lat lokalne spotkania we wrześniu organizuje wrocławskie środowisko sybirackie, aby oddać hołd Polakom na Wschodzie, Zesłańcom Sybiru we Wrocławiu. W związku z sytuacją powodziową na Dolnym Śląsku i we Wrocławiu tegoroczna uroczystość była dużo skromniejsza, ograniczyła się do kilku oficjalnych przemówień oraz wręczenia odznaczeń państwowych i związkowych oraz złożenia kwiatów przed pomnikiem Zesłańcom Sybiru.
Wszystkich zaproszonych Gości, miłośników i sympatyków Sybiraków zgromadzonych w świątyni serdecznie powitał ceremoniarz uroczystości dr Marek Kosendiak z Centrum Historii Zajezdnia. Przedstawił przebieg uroczystości i wyjaśnił przyczynę zmiany programu.
Na uroczystość przybyło nie tylko pokolenie określane dziś mianem Zesłańców Sybiru, ale także przedstawiciele władz państwowych, samorządowych zarówno województwa dolnośląskiego, jak i miasta Wrocławia, duchowieństwa, służb mundurowych, organizacji kombatanckich, stowarzyszeń i związków oraz harcerzy i uczniów szkół.
Jako pierwszy głos zabrał organizator uroczystości Ryszard Janosz, prezes Zarządu Oddziału Wrocław Związku Sybiraków, który serdecznie powitał zgromadzonych na uroczystości. W swoim wystąpieniu przybliżył wydarzenia związane z napaścią bolszewicką na Polskę 17 września 1939 roku. Przedstawił historię powstania i działalność Związku Sybiraków w Polsce od chwili jego powstania w czerwcu 1928 roku. Podkreślił, że większość Sybiraków wyszła z terenów Związku Radzieckiego z armią dowodzoną przez gen. Władysława Andersa i wskazał, że bardzo ważne dla ciągłości przekazu historii zesłań na Sybir jest nadawanie imienia Zesłańców Sybiru szkołom i instytucjom kulturalnym. Mówił o bardzo dobrze układającej się współpracy wrocławskiego Związku z wrocławskimi szkołami wszystkich szczebli, a w szczególności ze Szkołą Podstawową Nr 73 im. gen Władysława Andersa we Wrocławiu.
Po przemówieniu wprowadzony została poczet chorągwiany 10. Wrocławskiej Brygady Łączności im. płk. dypl. Kazimierza Pluty-Czachowskiego, który przed ołtarzem oddał honory i zajął wyznaczone miejsce.
Głos zabrali: minister Michał Syska, zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Wiceprezydent Wrocławia Michał Młyńczak, który odczytał list od Jacka Sutryka, prezydenta Wrocławia.
Uroczystość była również okazją do wręczenia odznaczeń tym przedstawicielom obecnego pokolenia, którzy upowszechniają kultywowanie pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny oraz szczególnie zasłużyli się w działaniach na rzecz Związku Sybiraków.
Medalem “Pro Patria”, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uhonorował: Jadwigę Braniewską, Marka Kosendiaka i Jolantę Śliwińską. Aktu dekoracji w imieniu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych dokonał minister Michał Syska, jego zastępca.
Honorową Odznaką Sybiraka, wyróżnieni zostali: Zarząd Główny Stowarzyszenia “Odra – Niemen” oraz gen. Marek Brzezicha, dowódca Garnizonu Wrocław. Ponadto, minister Michał Syska otrzymał medal pamiątkowy “95 Rocznica Powstania Związku Sybiraków”.
Złotą Odznaką Zasłużony dla Związku Sybiraków, wyróżnieni zostali: Janina Jakubowska, Wanda Goc i Jadwiga Zakrzewska. Prezes Ryszard Janosz dokonał aktu dekoracji przyznanymi odznaczeniami związkowymi i wręczył medal pamiątkowy.
Mszę świętą w intencji „Zesłańcom Sybiru” oraz powodzian z całego Dolnego Śląska poprowadził i homilię wygłosił ks. dr Adam Łużniak, wikariusz generalny i kanonik gremialny Kapituły Katedralnej we Wrocławiu. Koncelebransami byli: ks. dr Jerzy Żytowiecki, proboszcz parafii pw. św. Bonifacego; ks. dr Wojciech Tokarz, będący opiekunem duchowym wrocławskich Sybiraków; ojciec Witold Baran, kustosz Sanktuarium Golgota Wschodu we Wrocławiu.
Po mszy, poczet chorągwiany i poczty sztandarowe oraz zgromadzeni na uroczystości przeszli na plac Strzelecki, gdzie przy pomniku Zesłańcom Sybiru, symbolicznym miejscu czci oddawanej przez społeczeństwo Wrocławia Sybirakom, delegacje uczestników uroczystości wyrazili hołd poprzez tradycyjne złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pamięci. Hołd złożyło około 26. delegacji i osób prywatnych. Uroczystość przed pomnikiem zakończył, zagrany przez trębacza sygnał „Cisza”.
Uroczystość patriotyczno-religijną uświetnili: żołnierze 10. Wrocławskiej Brygady Łączności im. płk. dypl. Kazimierza Pluty-Czachowskiego, którzy stanowili wojskową asystę honorową – poczet chorągwiany; Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych we Wrocławiu, która zapewniła oprawę muzyczną. Poczty sztandarowe: Związku Sybiraków 1988 z asystą harcerzy z hufca ZHP Wrocław-Południe; Szkoły Podstawowej Nr 71 im. Zesłańcom Sybiru; Szkoły Podstawowej Nr 73 im. generała Władysława Andersa; III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicz we Wrocławiu; Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. Agnieszki Osieckie we Wrocławiu.
***
17 września stał się symbolem krzywd doznanych z rąk wschodniego sąsiada, w tym cierpień zesłańców i ogromnych zniszczeń materialnych i w dziedzinie dóbr kultury. Dzisiaj z najwyższą czcią przypominamy tych wszystkich, którzy w tamtych dniach pozostali wierni Polsce i miejmy nadzieję, że historia ich męczeństwa nigdy w przyszłości nie będzie fałszowana i traktowana instrumentalnie.
Tekst i zdjęcia Andrzej Powidzki
Wrocław, 17 września 2024 r.
Wszystkich zaproszonych Gości, miłośników i sympatyków Sybiraków zgromadzonych w świątyni serdecznie powitał ceremoniarz uroczystości dr Marek Kosendiak z Centrum Historii Zajezdnia. Przedstawił przebieg uroczystości i wyjaśnił przyczynę zmiany programu.
Na uroczystość przybyło nie tylko pokolenie określane dziś mianem Zesłańców Sybiru, ale także przedstawiciele władz państwowych, samorządowych zarówno województwa dolnośląskiego, jak i miasta Wrocławia, duchowieństwa, służb mundurowych, organizacji kombatanckich, stowarzyszeń i związków oraz harcerzy i uczniów szkół.
Jako pierwszy głos zabrał organizator uroczystości Ryszard Janosz, prezes Zarządu Oddziału Wrocław Związku Sybiraków, który serdecznie powitał zgromadzonych na uroczystości. W swoim wystąpieniu przybliżył wydarzenia związane z napaścią bolszewicką na Polskę 17 września 1939 roku. Przedstawił historię powstania i działalność Związku Sybiraków w Polsce od chwili jego powstania w czerwcu 1928 roku. Podkreślił, że większość Sybiraków wyszła z terenów Związku Radzieckiego z armią dowodzoną przez gen. Władysława Andersa i wskazał, że bardzo ważne dla ciągłości przekazu historii zesłań na Sybir jest nadawanie imienia Zesłańców Sybiru szkołom i instytucjom kulturalnym. Mówił o bardzo dobrze układającej się współpracy wrocławskiego Związku z wrocławskimi szkołami wszystkich szczebli, a w szczególności ze Szkołą Podstawową Nr 73 im. gen Władysława Andersa we Wrocławiu.
Po przemówieniu wprowadzony została poczet chorągwiany 10. Wrocławskiej Brygady Łączności im. płk. dypl. Kazimierza Pluty-Czachowskiego, który przed ołtarzem oddał honory i zajął wyznaczone miejsce.
Głos zabrali: minister Michał Syska, zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Wiceprezydent Wrocławia Michał Młyńczak, który odczytał list od Jacka Sutryka, prezydenta Wrocławia.
Uroczystość była również okazją do wręczenia odznaczeń tym przedstawicielom obecnego pokolenia, którzy upowszechniają kultywowanie pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny oraz szczególnie zasłużyli się w działaniach na rzecz Związku Sybiraków.
Medalem “Pro Patria”, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uhonorował: Jadwigę Braniewską, Marka Kosendiaka i Jolantę Śliwińską. Aktu dekoracji w imieniu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych dokonał minister Michał Syska, jego zastępca.
Honorową Odznaką Sybiraka, wyróżnieni zostali: Zarząd Główny Stowarzyszenia “Odra – Niemen” oraz gen. Marek Brzezicha, dowódca Garnizonu Wrocław. Ponadto, minister Michał Syska otrzymał medal pamiątkowy “95 Rocznica Powstania Związku Sybiraków”.
Złotą Odznaką Zasłużony dla Związku Sybiraków, wyróżnieni zostali: Janina Jakubowska, Wanda Goc i Jadwiga Zakrzewska. Prezes Ryszard Janosz dokonał aktu dekoracji przyznanymi odznaczeniami związkowymi i wręczył medal pamiątkowy.
Mszę świętą w intencji „Zesłańcom Sybiru” oraz powodzian z całego Dolnego Śląska poprowadził i homilię wygłosił ks. dr Adam Łużniak, wikariusz generalny i kanonik gremialny Kapituły Katedralnej we Wrocławiu. Koncelebransami byli: ks. dr Jerzy Żytowiecki, proboszcz parafii pw. św. Bonifacego; ks. dr Wojciech Tokarz, będący opiekunem duchowym wrocławskich Sybiraków; ojciec Witold Baran, kustosz Sanktuarium Golgota Wschodu we Wrocławiu.
Po mszy, poczet chorągwiany i poczty sztandarowe oraz zgromadzeni na uroczystości przeszli na plac Strzelecki, gdzie przy pomniku Zesłańcom Sybiru, symbolicznym miejscu czci oddawanej przez społeczeństwo Wrocławia Sybirakom, delegacje uczestników uroczystości wyrazili hołd poprzez tradycyjne złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pamięci. Hołd złożyło około 26. delegacji i osób prywatnych. Uroczystość przed pomnikiem zakończył, zagrany przez trębacza sygnał „Cisza”.
Uroczystość patriotyczno-religijną uświetnili: żołnierze 10. Wrocławskiej Brygady Łączności im. płk. dypl. Kazimierza Pluty-Czachowskiego, którzy stanowili wojskową asystę honorową – poczet chorągwiany; Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych we Wrocławiu, która zapewniła oprawę muzyczną. Poczty sztandarowe: Związku Sybiraków 1988 z asystą harcerzy z hufca ZHP Wrocław-Południe; Szkoły Podstawowej Nr 71 im. Zesłańcom Sybiru; Szkoły Podstawowej Nr 73 im. generała Władysława Andersa; III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicz we Wrocławiu; Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. Agnieszki Osieckie we Wrocławiu.
***
17 września stał się symbolem krzywd doznanych z rąk wschodniego sąsiada, w tym cierpień zesłańców i ogromnych zniszczeń materialnych i w dziedzinie dóbr kultury. Dzisiaj z najwyższą czcią przypominamy tych wszystkich, którzy w tamtych dniach pozostali wierni Polsce i miejmy nadzieję, że historia ich męczeństwa nigdy w przyszłości nie będzie fałszowana i traktowana instrumentalnie.
Tekst i zdjęcia Andrzej Powidzki
Wrocław, 17 września 2024 r.
Artykuł przeczytano 20 razy