Odsłonięcie tablicy upamiętniającej gen. Jana Wojciecha Kiwerskiego – dowódcę 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK
Proboszcz parafii, ksiądz prałat dr Czesław Majda, poświęcił tablicę upamiętniającą generała brygady Jana Wojciecha Kiwerskiego ps. „Oliwa”, „Dyrektor”, odsłoniętą 26 maja 2024 roku na zewnątrz kościoła pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego przy ulicy Horbaczewskiego we Wrocławiu.
Na tablicy ze zdjęcie osoby Jana Wojciecha Kiwerskiego w mundurze porucznika, znalazł się napis: GENERAŁOWI BRYGADY / JANOWI WOJCIECHOWI / KIWERSKIEMU / „OLIWA”, „DYREKTOR” / 23.05.1910 r – 18.04.1944 r. na Wołyniu – poniżej podkreślenie i napis: OBROŃCY OJCZYZNY w 1939 r. / DOWÓDCY ODDZIAŁÓW DYSPOZYCYJNYCH KEDYWU / KOMENDY GŁÓWNEJ AK w WARSZAWIE / DOWÓDCY 27 WOŁYŃSKIEJ / DYWIZJI PIECHOTY AK / ŚRODOWISKO WROCŁAWSKIE 27 WDP AK / WROCŁAW 18.04.2024 r. Po stronie lewej emblemat 27 WDP AK, a po prawej emblemat TMKK.
Wnikliwy czytelnik zauważy, że na tablicy jest widoczna data 18.04.2024 r., a odsłonięcie jej ma miejsce dopiero 26 .05. 2024 r. Opóźnienie przedsięwzięcia wynikło z błędów „technicznych” podczas wykonywania tablicy i trzeba było tablicę poprawić.
Tablica to symboliczny wyraz hołdu dla osoby Jana Wojciecha Kiwerskiego – generała brygady (pośmiertnie), obrońcy Ojczyzny z 1939 roku, Komendanta Okręgu Armii Krajowej Wołyń i jednocześnie dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
To podziękowanie dla żołnierza Wojska Polskiego, Armii Krajowej i 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, bohatera walki o naszą wolność i przypomnienie tej niezwykłej postaci z polskich dziejów II wojny światowej tym wszystkim, którzy będą mieli okazję być w tym miejscu – miejscu upamiętnienia żołnierzy 27. WDP AK przy kościele pw. Maksymiliana Maria Kolbego we Wrocławiu. Jest to uhonorowanie jego idealistycznej wierności państwu i jego drogi życiowej, której hasłem przewodnim była dewiza Wojska Polskiego: Bóg, Honor, Ojczyzna.
Jan Wojciech Kiwerski urodził się 23 maja 1910 roku w Krakowie, syn Władysława i Marii Jadwigi Rogalskiej. W 1921 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Lublinie. Po śmierci rodziców, w czternastym roku życia, we wrześniu 1923 roku został przyjęty do Korpusu Kadetów Nr 2 w Modlinie. Korpus 15 lipca 1926 roku został przeniesiony do Chełmna, tam też w czerwcu 1928 roku uzyskał maturę z wyróżnieniem i skorzystał z prawa wyboru rodzaju broni. Wybrał dalszą służbę w „saperach” i rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Inżynierii w Warszawie.
15 sierpnia 1931 roku został mianowany na stopień podporucznika i przydzielony do 3. batalionu saperów w Wilnie na stanowisko dowódcy plutonu 3. kompanii saperów. W marcu 1933 roku został mianowany na stopień porucznika.
W listopadzie został przeniesiony do batalionu mostowego w Kazuniu (obecnie wieś w województwie mazowieckim) na stanowisko dowódcy plutonu, skąd w lipcu 1937 roku został skierowany na studia do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W marcu 1939 roku został mianowany na stopień kapitana.
Studia ukończył 18 sierpnia 1939 roku, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego i został skierowany do miasta Grodno (dzisiaj miasto w zachodniej części Białorusi, nad Niemnem), gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej).
W kampanii obronnej w 1939 roku, walczył pod Kockiem w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Po kapitulacji polskich oddziałów 5 października 1939 roku, przebywał krótko na Lubelszczyźnie, skąd wyjechał w listopadzie 1939 roku do Warszawy.
Od stycznia 1940 roku był w konspiracji, dział w tzw. sztabie dywersji organizacji Służba Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego, ps. „Franek”, „Teodor”. Przed rozpoczęciem wojny Franciszek Niepokólczycki, służył w Wilnie w 3. batalionie saperów i był dowódcą kompanii w której służył Jan Kiwerski.
Kapitan Jan Wojciech Kiwerski w 1942 roku zostaje dowódcą Oddziałów Dyspozycyjnych, utworzonych w strukturach Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej – tzw. KEDYW. Używał pseudonimów: „Ziomek”, „Rudzki”, „Kalinowski”, „Lipiński”, później „Dyrektor”, „Oliwa”. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. 11 listopada 1943 roku zostaje mianowany na stopień majora.
W grudniu 1943 roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Okręgu Armii Krajowej Wołyń, a w lutym 1944 roku obejmuje stanowiska: komendanta Okręgu Armii Krajowej Wołyń i jednocześnie dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
W początkowym okresie formowania wołyńskiej dywizji jej dowódcą był komendant Okręgu Armii Krajowej Wołyń płk Kazimierz Bąbiński ps. „Luboń”. W dniu 10 lutego 1944 roku obowiązki komendanta Okręgu AK Wołyń i jednocześnie dowódcy formującej się dywizji przejął mjr dypl. Jan Wojciech Kiwerski ps. „Oliwa”. 12 kwietnia 1944 roku zostaje mianowany na stopień podpułkownika.
Podpułkownik dypl. Jan Wojciech Kiwerski zginął w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica), w walce z niemiecką obławą będąc dowódcą 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu.
We wrześniu 1989 roku jego zwłoki ekshumowano i umieszczono tymczasowo w Kościele Garnizonowym w Warszawie.
21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w kwaterze harcerskiego batalionu Armii Krajowej „Zośka”.
20 kwietnia 1990 roku Prezydent RP gen. Wojciech Jaruzelski mianował podpułkownika dypl. Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie na stopień generała brygady.
Uroczystość rozpoczęła się w kościele pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego, gdzie odbyła się niedzielna Msza święta, między innymi w intencji 80. rocznicy śmierci dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej generała brygady Jana Wojciecha Kiwerskiego.
Po wprowadzeniu posterunku honorowego do kościoła i zajęciu miejsc przez poczty chorągwiane, zgromadzonych z życzliwością powitał pasterz parafii Maksymiliana Marii Kolbego proboszcz ksiądz prałat dr Czesław Majda.
Liturgia pod przewodnictwem proboszcza z udziałem wikariuszy parafii księży: Marcina Wachowiaka i Jakuba Wiechnika wzbogaciła uroczystość o wymiar duchowy, tak bliski naszym sercom.
Na zakończenie Mszy świętej zgromadzeni zaśpiewali pieśń „Boże, Coś Polskę” i przemieścili się do miejsca, gdzie na zewnętrznym murze kościoła umieszczone są tablice pamiątkowe poświęcone żołnierzom 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
Na miejscu, głos zabrał honorowy prezes wrocławskiego Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK Ryszard Kłosiński, który przedstawił zgromadzonym historię wojenną gen. Jana Wojciecha Kiwerskiego i zarządził odsłonięcie tablicy pamiątkowej upamiętniającej postać Generała.
Aktu odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonała Teresa Kaduczko, córka delegata Rządu na powiat kowelski Walentego Kościelniaka, która jest członkiem wrocławskiego Oddziału Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK.
Tablicę pobłogosławił i poświęcił ks. prałat dr Czesław Majda, proboszcz parafii pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Po sygnale „Hasło Wojska Polskiego”, werblista grał „Tremolo”, a przy tablicy pamiątkowej delegacje składały wieńce i kwiaty oraz zapalały znicze pamięci. Na zakończenie trębacz odegrał melodię „Cisza”.
Inicjatorem uroczystości było Środowisko Wrocławskie 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej i Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu.
W uroczystości uczestniczyła m.in. grupa kombatantów wrocławskiego Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK z rodzinami i sympatykami oraz ppłk Andrzej Brzozowski, szef sztabu 16. Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej i płk w stanie spoczynku Krzysztof Majer, prezes Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego RP z Wrocławia.
Uroczystości uświetniły: poczet chorągwiany z 3. Brygady Radiotechnicznej z Wrocławia, poczty sztandarowe Okręgu Dolnośląskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z asystą honorową żołnierzy 16. Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej i Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej.
Wrocław, 26 maja 2024 r.
Andrzej Powidzki
15 sierpnia 1931 roku został mianowany na stopień podporucznika i przydzielony do 3. batalionu saperów w Wilnie na stanowisko dowódcy plutonu 3. kompanii saperów. W marcu 1933 roku został mianowany na stopień porucznika.
W listopadzie został przeniesiony do batalionu mostowego w Kazuniu (obecnie wieś w województwie mazowieckim) na stanowisko dowódcy plutonu, skąd w lipcu 1937 roku został skierowany na studia do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W marcu 1939 roku został mianowany na stopień kapitana.
Studia ukończył 18 sierpnia 1939 roku, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego i został skierowany do miasta Grodno (dzisiaj miasto w zachodniej części Białorusi, nad Niemnem), gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej).
W kampanii obronnej w 1939 roku, walczył pod Kockiem w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Po kapitulacji polskich oddziałów 5 października 1939 roku, przebywał krótko na Lubelszczyźnie, skąd wyjechał w listopadzie 1939 roku do Warszawy.
Od stycznia 1940 roku był w konspiracji, dział w tzw. sztabie dywersji organizacji Służba Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego, ps. „Franek”, „Teodor”. Przed rozpoczęciem wojny Franciszek Niepokólczycki, służył w Wilnie w 3. batalionie saperów i był dowódcą kompanii w której służył Jan Kiwerski.
Kapitan Jan Wojciech Kiwerski w 1942 roku zostaje dowódcą Oddziałów Dyspozycyjnych, utworzonych w strukturach Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej – tzw. KEDYW. Używał pseudonimów: „Ziomek”, „Rudzki”, „Kalinowski”, „Lipiński”, później „Dyrektor”, „Oliwa”. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. 11 listopada 1943 roku zostaje mianowany na stopień majora.
W grudniu 1943 roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Okręgu Armii Krajowej Wołyń, a w lutym 1944 roku obejmuje stanowiska: komendanta Okręgu Armii Krajowej Wołyń i jednocześnie dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
W początkowym okresie formowania wołyńskiej dywizji jej dowódcą był komendant Okręgu Armii Krajowej Wołyń płk Kazimierz Bąbiński ps. „Luboń”. W dniu 10 lutego 1944 roku obowiązki komendanta Okręgu AK Wołyń i jednocześnie dowódcy formującej się dywizji przejął mjr dypl. Jan Wojciech Kiwerski ps. „Oliwa”. 12 kwietnia 1944 roku zostaje mianowany na stopień podpułkownika.
Podpułkownik dypl. Jan Wojciech Kiwerski zginął w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica), w walce z niemiecką obławą będąc dowódcą 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu.
We wrześniu 1989 roku jego zwłoki ekshumowano i umieszczono tymczasowo w Kościele Garnizonowym w Warszawie.
21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w kwaterze harcerskiego batalionu Armii Krajowej „Zośka”.
20 kwietnia 1990 roku Prezydent RP gen. Wojciech Jaruzelski mianował podpułkownika dypl. Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie na stopień generała brygady.
Uroczystość rozpoczęła się w kościele pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego, gdzie odbyła się niedzielna Msza święta, między innymi w intencji 80. rocznicy śmierci dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej generała brygady Jana Wojciecha Kiwerskiego.
Po wprowadzeniu posterunku honorowego do kościoła i zajęciu miejsc przez poczty chorągwiane, zgromadzonych z życzliwością powitał pasterz parafii Maksymiliana Marii Kolbego proboszcz ksiądz prałat dr Czesław Majda.
Liturgia pod przewodnictwem proboszcza z udziałem wikariuszy parafii księży: Marcina Wachowiaka i Jakuba Wiechnika wzbogaciła uroczystość o wymiar duchowy, tak bliski naszym sercom.
Na zakończenie Mszy świętej zgromadzeni zaśpiewali pieśń „Boże, Coś Polskę” i przemieścili się do miejsca, gdzie na zewnętrznym murze kościoła umieszczone są tablice pamiątkowe poświęcone żołnierzom 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
Na miejscu, głos zabrał honorowy prezes wrocławskiego Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK Ryszard Kłosiński, który przedstawił zgromadzonym historię wojenną gen. Jana Wojciecha Kiwerskiego i zarządził odsłonięcie tablicy pamiątkowej upamiętniającej postać Generała.
Aktu odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonała Teresa Kaduczko, córka delegata Rządu na powiat kowelski Walentego Kościelniaka, która jest członkiem wrocławskiego Oddziału Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK.
Tablicę pobłogosławił i poświęcił ks. prałat dr Czesław Majda, proboszcz parafii pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Po sygnale „Hasło Wojska Polskiego”, werblista grał „Tremolo”, a przy tablicy pamiątkowej delegacje składały wieńce i kwiaty oraz zapalały znicze pamięci. Na zakończenie trębacz odegrał melodię „Cisza”.
Inicjatorem uroczystości było Środowisko Wrocławskie 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej i Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu.
W uroczystości uczestniczyła m.in. grupa kombatantów wrocławskiego Środowiska Żołnierzy 27. WDP AK z rodzinami i sympatykami oraz ppłk Andrzej Brzozowski, szef sztabu 16. Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej i płk w stanie spoczynku Krzysztof Majer, prezes Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego RP z Wrocławia.
Uroczystości uświetniły: poczet chorągwiany z 3. Brygady Radiotechnicznej z Wrocławia, poczty sztandarowe Okręgu Dolnośląskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z asystą honorową żołnierzy 16. Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej i Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej.
Wrocław, 26 maja 2024 r.
Andrzej Powidzki
Artykuł przeczytano 71 razy