Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – trzeci etap /zakończenie akcji/ - część 2
Kołomyja to jeden ze stałych punktów naszych podróży i pracy wolontaryjnej na Kresach, gdzie od 2010 r. mozolnie, kwatera po kwaterze, staramy się odzyskać i zachować w możliwie dobrym stanie kolejne niszczejące grobowce, pomniki i mogiły.
Tam też zawsze zawozimy z naszą modlitwą znicze pamięci w okresie listopadowym. Tegoroczna wizyta jesienna, dzięki bezdeszczowej pogodzie, pozwoliła na wykonanie jesiennych prac porządkowych na wielu fragmentach cmentarza.
Dotyczyło to głównie obszaru pomnika ofiar obozu w Kosaczowie, pomnika organizacji „Gwiazda” i kwatery wojskowej.
Dokonaliśmy też wygrabienia liści i zebrania uschniętej zieleni z wielu pojedynczych grobów i ich bezpośredniego otoczenia.
Niestety zaobserwowaliśmy kolejne zniszczenia pomników spowodowane upadającymi starymi drzewami, które zwielokrotniają oczekującą nas pracę w przyszłych działaniach wolontariuszy.
Fot. 18 Cmentarz w Kołomyi – połamany i przewrócony przez upadające drzewo górny fragment pomnika z grobowca Baeckerów
Fot. 19 Siostry z Krakowa (Joasia i Dorota) pięknie odczyściły mogiłę swojego przodka Józefa Schallera i jej otoczenie
Tam też zawsze zawozimy z naszą modlitwą znicze pamięci w okresie listopadowym. Tegoroczna wizyta jesienna, dzięki bezdeszczowej pogodzie, pozwoliła na wykonanie jesiennych prac porządkowych na wielu fragmentach cmentarza.
Dotyczyło to głównie obszaru pomnika ofiar obozu w Kosaczowie, pomnika organizacji „Gwiazda” i kwatery wojskowej.
Dokonaliśmy też wygrabienia liści i zebrania uschniętej zieleni z wielu pojedynczych grobów i ich bezpośredniego otoczenia.
Niestety zaobserwowaliśmy kolejne zniszczenia pomników spowodowane upadającymi starymi drzewami, które zwielokrotniają oczekującą nas pracę w przyszłych działaniach wolontariuszy.
Fot. 18 Cmentarz w Kołomyi – połamany i przewrócony przez upadające drzewo górny fragment pomnika z grobowca Baeckerów
Fot. 19 Siostry z Krakowa (Joasia i Dorota) pięknie odczyściły mogiłę swojego przodka Józefa Schallera i jej otoczenie
Fot. 20 … i przyozdobiły ją przywiezioną przez siebie wiązanką oraz zniczami
Fot. 21 Tomek latem pracuje na tym cmentarzu, a teraz chętnie rozstawia na mogiłach znicze
Fot. 22 Panie transportują część zniczy na kwaterę wojskową, gdzie ustawią je na mogiłach (w sąsiedztwie pomnika ofiar Kosaczowa)
Fot. 23 Część wolontariuszy rozpoczęła oczyszczanie obszaru pomnika ofiar Kosaczowa z opadłych, suchych liści i śmieci naniesionych przez miejscowych bywalców biesiad na cmentarzu
Fot. 24 Tymczasem kolega Maciej uprząta z zeschłych liści mogiłę Kraśnickich
Przygotowane w Polsce wiązanki, a także znicze składaliśmy w imieniu 2 organizacji: Ogólnopolskiego Oddziału Kołomyjan „Pokucie” we Wrocławiu, działającego w ramach Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich oraz w imieniu Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej – organizatora i wykonawcy projektu Ratujemy cmentarze kresowe – wolontariat 2021.
Fot. 25 Jedna z biało-czerwonych wiązanek – tu złożona przy pomniku organizacji „Gwiazda”
Fot. 26 Pomnik „Gwiazda” oczyszczony z liści - z wiązanką i zniczami
Fot. 27 Końcowa faza uprzątania i wywozu liści i śmieci z obszaru pomnika „Kosaczowian”
Fot. 28 Kolega Lesław uprząta liście w rejonie krzyży „wojskowych”
Fot. 29 Pomnik „Kosaczowian” uprzątnięty, z ustawionymi zniczami i wiązankami – w koszu kwiaty od Towarzystwa Kulturowego Polskiego im. Mickiewicza w Kołomyi
Fot. 30 Wolontariusze uprzątają końcową aleję cmentarza w okolicach grobowców m.in. Piskozub, Hellstein, Hirnle, Wojtowicz oraz mogił kolejarzy, a w głębi, po lewej, przy mogile rodziny Nabagła
Fot. 31 Ryszard uprząta mogiłę kolejarza Kazimierza Grossa – kawalera orderu Virtuti Militari
Fot. 32 Uprzątnięta mogiła rodziny Nabagła z zapalonymi już zniczami
Fot. 33 Uprzątnięcie liści, wiązankę i znicze otrzymała także Maria Sas Majeranowska z Ostoja Aczkiewiczów
Fot. 34 … oraz Dominika Albina Ostrowska
Fot. 35 Uprzątnięty nieco obszar tegorocznych letnich działań wolontariuszy Towarzystwa
Fot. 36 Pomnik Kleczynów Kleczyńskich omieciony z liści ze zniczem pamięci
Fot. 37 Mogiła Rosnerów z dziećmi
Fot. 38 Uprzątnięty grobowiec Kraśnickich z zapalonym zniczem
Fot. 39 Grobowiec księży z zieloną, żywą wiązanką i zniczami
Odwiedziny cmentarza w porze jesiennej pozwoliły, przy okazji, na oględziny pod kątem kolejnych, przyszłych działań remontowych. Bez wysokiej zieleni i chwastów widać wszystkie zniszczenia i łatwiej ocenić potrzeby remontowe.
Fot. 40 Rozsypujący się bok grobowca Piotra Skrupskiego, prowokując wandali do penetracji wnętrza, „upomina” się o pilne domknięcie jego przestrzeni
Jeden z dni wyjazdowych związany był głównie ze szlakiem Brygady Żelaznej (Karpackiej) Legionów Polskich (oficjalnie nazwę tą otrzymała dopiero w 2015 r.), która toczyła walki jesienią 1914 r. m.in. w rejonie Nadwórnej, niedaleko Kołomyi.
Stoczone wówczas boje z Rosjanami upamiętniają istniejące do dzisiaj pomniki m.in. w miejscowościach Nadwórna, Pasieczna, Mołotków, Rafajłowa.
Mając na uwadze to, że w planowanym na ten dzień obszarze podróży znajduje się także miejscowość rodzinna piewcy Huculszczyzny, pisarza i eseisty, Stanisława Vincenza – Słoboda Rungurska, gdzie w miejscu jego nieistniejącego już domu stoi poświęcony pisarzowi pomnik, postanowiliśmy złożyć przy nim wiązankę kwiatową i zapalić znicze. Okazją była, przypadająca na obecny rok, 50 rocznica śmierci autora m.in. epopei „Na wysokiej połoninie”.
Do tych wszystkich miejscowości wytyczyliśmy sobie trasę i przygotowaliśmy do złożenia tam przy pomnikach wiązanki i znicze. Rzeczywistość jednak boleśnie zrewidowała nasze zamiary, gdyż okazało się, że planując podróż nie wiedzieliśmy o fatalnych w tym rejonie drogach.
Ich stan sprawił, że nasz autokar musiał większość drogi pokonywać z prędkością 5-10 km/godz., a kierowca Sebastian dokonywał nie lada sztuki mistrzowskiej, aby pokonać założony niewielki dystans w miarę bezpiecznie. Udało nam się dotrzeć niestety tylko do Nadwórnej, Rafajłowej i Słobody Rungurskiej i choć akurat przez Pasieczną przejeżdżaliśmy, to krótki o tej porze roku dzień i zapadające ciemności uniemożliwiły nam zatrzymanie się tam i szukanie miejsca usytuowania pomnika.
Cóż? Lekcja pokory i nauczka na przyszłość, aby bezwzględnie wcześniej rozeznać stan dróg i możliwości dotarcia pojazdem samochodowym w nowe, nieznane miejsca i trasy.
Fot. 41 Złożone kwiaty i znicze przy pomniku Żelaznej Brygady na cmentarzu w Nadwórnej
Fot. 42 Cmentarz w Nadwórnej kryje w sobie szczątki także innych uczestników walk o ojczyznę – Jan Wróblewski, powstaniec styczniowy
Fot. 43 Cmentarz w Nadwórnej - Julian Wilusz De la Croit – pułkownik wojsk powstańczych w 1863 r.
Fot. 44 Cmentarz w Nadwórnej - Franciszek Czepielewski – obrońca Lwowa
Fot. 45 Rafajłowa – pomnik poświęcony legionistom polskim
Fot. 46 Rafajłowa – złożenie wiązanki przy pomniku i zniczy na mogiłach żołnierzy
Fot. 47 Rafajłowa – widok otoczenia pomnika
Fot. 48 Słoboda Rungurska – pomnik poświęcony Stanisławowi Vincenzowi – w miejscu, gdzie stał dom rodzinny pisarza
Przy okazji podróży na Kresy, korzystając z bardzo bliskiego usytuowania od drogi Kołomyja - Lwów Hołoskowa - miejscowości rodzinnej Franciszka Karpińskiego, poety epoki oświecenia, pamiętnikarza, dramatopisarza, publicysty, twórcy m.in. „Pieśni nabożnych” (w tym: Kiedy ranne wstają zorze,
Wszystkie nasze dzienne sprawy, Bóg się rodzi), nie sposób było nie zajrzeć tam z kwiatami i zniczami, tym, bardziej, że na obecny rok przypada 280 rocznica jego urodzin. Tak więc udało nam się dotrzeć do miejsca usytuowania poświęconego poecie pomnika i około 1000 letniego dębu, nazwanego na jego cześć, gdyż jak podaje umieszczona tam informacja, „Karpiński z wielkim zamiłowaniem tworzył w jego cieniu”.
Fot. 49 Kwiaty i znicze złożone w Hołoskowie przy pomniku Karpińskiego
Fot. 50 Tablica informacyjna przy Dębie Karpińskiego
Fot. 51 Tomek z Jankiem przymierzają się do objęcia dębu rękami
KONIEC CZĘŚCI DRUGIEJ
Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – trzeci etap /zakończenie akcji/ - część 4
Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – trzeci etap /zakończenie akcji/ - część 3
Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – trzeci etap /zakończenie akcji/ - część 1
Artykuł przeczytano 486 razy